เมื่อมองย้อนกลับไปในอดีต คนรุ่นพ่อแม่ของคนวัยทำงานสมัยนี้ อาจนึกภาพไม่ออกว่าจะมีอาชีพที่แปลกใหม่ และมีความหลากหลายเกิดขึ้นมา นอกจากอาชีพแล้ว วิธีการทำงานก็หลากหลายมากขึ้นด้วย เพราะมีเทคโนโลยีการติดต่อสื่อสารที่สะดวก และเครื่องมือการทำงานใหม่ ๆ ด้วยความหลากหลายนี้เองทำให้การวางแผนเกษียณอายุต้องมีความยืดหยุ่นด้วยเช่นกัน ไม่เหมือนสมัยก่อนที่เน้นเก็บออมและทำงานที่ใดที่หนึ่งในระยะยาว ก็สร้างความมั่นคงได้
การวางแผนเกษียณอายุ สำหรับกลุ่มอาชีพที่มีความมั่นคงสูง
กลุ่มอาชีพที่มีความมั่นคงได้แก่อาชีพอะไรก็ตามที่มีรายได้เข้ามาอย่างสม่ำเสมอ ส่วนใหญ่จึงเป็นพนักงานประจำขององค์กรเอกชนต่าง ๆ และข้าราชการที่มีอัตราการขึ้นเงินเดือนตามอายุอยู่งานในอัตราที่แน่นอน การวางแผนเกษียณอายุของกลุ่มอาชีพเหล่านี้จึงไม่ต้องมีความซับซ้อนมากนัก แต่ก็ต้องศึกษาความรู้ทางการเงินเพิ่มเติม เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอื่น ๆ ในชีวิตให้มากขึ้นด้วย
1. กำหนดจำนวนเงินออมอย่างสม่ำเสมอ
เมื่อรู้จำนวนรายรับที่แน่นอนในแต่ละเดือน ต้องกำหนดอัตราเงินออมไว้เท่า ๆ กันในทุกเดือน และควรเพิ่มขึ้นตามการปรับเงินเดือน ทุกครั้งที่ได้รับเงินพิเศษหรือเงินโบนัส ควรทำอย่างมีวินัยในการเก็บออม เพื่อให้ได้จำนวนตามเป้าหมาย หากใช้วิธีเงินเก็บสำหรับใช้หลังเกษียณ ควรเป็นเงินฝากประจำ ถอนไม่ได้ก่อนถึงเวลาที่กำหนด สิ่งสำคัญคือให้ออมก่อน เหลือเท่าไรจึงวางแผนใช้จ่ายหรือลงทุนต่อไป และควรลดรายจ่ายที่ลดได้ ไม่ก่อหนี้ที่ไม่จำเป็น หรือหนี้เสียที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ในระยะยาว อย่างหนี้บริโภคต่าง ๆ
2. ลงทุนในสินทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนระยะยาว
หลายคนรู้ดีว่าการเก็บออมหรือการมีรายได้ทางเดียวไม่เพียงพออีกต่อไปสำหรับการวางแผนเกษียณอายุ จึงต้องมีการลงทุนหรือหารายได้เสริมนอกเหนือจากงานประจำ โดยการลงทุนที่ควรมีติดพอร์ตต้องเป็นการลงทุนในระยะยาว มีทั้งแบบที่ความเสี่ยงสูง และความเสี่ยงต่ำอย่างเหมาะสม ให้ผลตอบแทนในระดับที่เหมาะกับเป้าหมายหลังเกษียณด้วย และการมีรายได้สม่ำเสมอทุกเดือน การวางแผนแบ่งเงินไปลงทุนอย่างสม่ำเสมอทุกเดือนยังสามารถทำได้ง่ายกว่า
3. วางแผนเรื่องสวัสดิการต่าง ๆ ที่จะได้รับหลังเกษียณ
หากคิดแล้วว่าจะทำงานประจำอยู่ที่ใดที่หนึ่งในระยะยาว ให้ศึกษาผลตอบแทนหลังเกษียณจากสวัสดิการต่าง ๆ เอาไว้ตั้งแต่ปีแรกที่เข้าทำงาน สวัสดิการหลังเกษียณมักขึ้นอยู่กับฐานเงินเดือน และระยะเวลาการทำงาน ยิ่งนานก็ยิ่งได้รับผลตอบแทนสูง การวางแผนเกษียณอายุโดยหวังพึ่งพาสวัสดิการหลังเกษียณ จึงต้องมีความรู้ความเข้าใจขั้นตอนต่าง ๆ ของสวัสดิการนั้น ๆ จะได้วางแผนได้รัดกุมมากยิ่งขึ้น
การวางแผนเกษียณอายุ สำหรับกลุ่มอาชีพที่มีความไม่แน่นอน
เมื่อคนรุ่นใหม่ไม่ได้ยึดติดกับความมั่นคงเท่ากับคนรุ่นก่อน การเป็นนายตัวเองหรือเจ้าของธุรกิจจึงเป็นอาชีพที่มาแรง รวมถึงการเป็นฟรีแลนซ์ที่มีอิสระในการทำงาน เพราะสามารถกำหนดสถานที่และเวลาทำงานด้วยตัวเองได้ เทคโนโลยีที่ช่วยให้ทำงานทางไกลหรือแม้แต่ติดต่อสื่อสารข้ามประเทศ ทำให้ประกอบอาชีพอิสระได้ง่ายขึ้น แต่การวางแผนเกษียณอายุอาจไม่ง่ายเพราะความเสี่ยงของอาชีพอิสระคือรายได้ที่ไม่แน่นอน ถ้ามีงานมากก็ได้มาก แต่ถ้าไม่มีงานติดต่อกันเป็นเวลานานก็จะไม่มีรายได้เลย จึงต้องมีแผนที่ดีสำหรับการเกษียณรองรับไว้
1. มีวินัยในการรักษาเงินออม ไม่ก่อหนี้ที่ไม่จำเป็น
ยิ่งมีรายได้ที่ไม่แน่นอน การกำหนดจำนวนเงินออมต้องคิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของจำนวนรายได้นั้น สำหรับเงินเกษียณให้แบ่งไว้ประมาณ 5-10% ของรายได้ที่ได้รับในแต่ละครั้ง แบ่งเก็บไว้อย่างสม่ำเสมอ แยกวัตถุประสงค์ของการออมแต่ละก้อนไว้ให้ชัดเจน หากเป็นเงินออมเพื่อเกษียณก็ต้องออมไว้จนกว่าจะครบกำหนดเวลา รอบคอบเรื่องการก่อหนี้ ไม่สร้างหนี้ที่ไม่จำเป็นเพื่อไม่ให้เป็นภาระผูกพันในระยะยาว และไม่กระทบกับเวลาที่ไม่มีรายได้เข้ามาด้วย
2. เลือกรูปแบบการลงทุนที่ยอมรับความเสี่ยงได้
สำหรับเรื่องการลงทุน ควรเลือกรูปแบบที่ยอมรับความเสี่ยงได้ เพราะเงินที่ใช้ลงทุนต้องเป็นเงินเย็นที่ไม่รีบนำไปใช้จ่ายอะไร และเป็นจำนวนเงินที่พร้อมจะเสียไปหากขาดทุนด้วย เลือกแผนการลงทุนที่มีความยืดหยุ่นสูง สามารถปรับเปลี่ยนแผนได้ตามความเหมาะสม ทั้งระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว
3. พิจารณาเรื่องการทำประกันอย่างเหมาะสม
หลักประกันต่าง ๆ เป็นสิ่งที่จำเป็นมากสำหรับการวางแผนเกษียณอายุของผู้ประกอบอาชีพอิสระ เริ่มตั้งแต่การส่งเงินสมทบประกันสังคมอย่างสม่ำเสมอ ตามข้อกำหนดของผู้ประกันตนมาตรา 39 หรือ 40 แล้วแต่กรณี เพื่อให้ได้รับผลตอบแทนหลังเกษียณ พิจารณาการทำประกันสุขภาพ ประกันอุบัติเหตุ และประกันชีวิตที่เหมาะสมกับตนเอง ซึ่งจะทำให้สามารถจ่ายเบี้ยประกันได้ต่อเนื่อง
เมื่อเข้าใจลักษณะของอาชีพตัวเอง และความสม่ำเสมอด้านรายได้แล้ว ก็จะทำให้เห็นแนวทางการวางแผนเกษียณอายุได้ดีขึ้น สามารถต่อยอดหาวิธีการที่จะช่วยให้แผนเกษียณนั้นเป็นไปได้ด้วยดียิ่งขึ้น คีย์เวิร์ดสำคัญคือคำว่า “วินัย สม่ำเสมอ และไม่ประมาท” หากทำได้ตามนี้ ก็จะช่วยให้อนาคตในวัยเกษียณของทุกท่าน เป็นไปได้ตามที่คาดหวังแน่นอน